Wake-up call 1 PvdL

Op de rand van de afgrond: een eerste wake-up call van Partij van de Liefde

Wat Partij van de Liefde betreft bevinden we ons op de rand van de afgrond. Wat is eraan de hand? De politiek is niet in staat om ons een zorgeloos leven te bieden. Sterker nog, de zorgen stapelen zich op. Met name de financiële zorgen. Maar denk ook aan huisvesting, gezondheid en veiligheid. Dit zijn geen luxe problemen maar zaken die onze basis vormen, het fundament onder ons bestaan. Wie de moeite neemt om zich te verdiepen in de problematiek en wie de informatie goed tot zich laat doordringen, kan niet anders dan de alarmbel luiden. Niet alleen is het probleem groot, een oplossing is ook lastig vanwege het fundamentele karakter ervan. Bovendien blinkt de politiek, het sturingsmiddel van de maatschappij, niet uit in effectief optreden. De problemen van nu zijn de problemen van toen in het kwadraat. Reden genoeg om flink aan de bel te trekken.

De lonen kunnen de explosief stijgende prijzen bij lange na niet bijhouden, waardoor onze bestedingsruimte fors terugloopt. En wat gebeurt er als we de rekeningen niet meer kunnen betalen? Dan raken we onze persoonlijke vrijheid kwijt. Wie dit heeft meegemaakt weet waar ik het over heb. We worden geheel afhankelijk van schuldeisers. Elke cent die we verdienen kunnen we afdragen. Er blijft niets over om echt van te leven. De overheid, die aangeeft openstaande rekeningen van klanten van zeer vermogende energiebedrijven over te willen nemen, wordt onze grootste schuldeiser. Wie ervaring heeft met de belastingdienst, weet dat dit geen pretje is. Denk ook aan de toeslagenaffaire, waarbij zelfs kinderen uit huis zijn geplaatst die vervolgens nergens meer te vinden zijn. Wie van mening is dat dit rampscenario niet nogmaals kan toeslaan overschat het lerend vermogen en de goede wil van de overheid.

Maar een chronisch tekort aan geld om de oplopende rekeningen te kunnen betalen is niet de enige reden om te vrezen voor onze persoonlijke vrijheid. Wat gebeurt er als we geen huis meer kunnen kopen of huren vanwege de enorme prijsstijgingen op de huizenmarkt? Dan moeten we intrekken bij iemand anders. Ook dit gaat ten koste van onze bewegingsruimte. We moeten ons aanpassen in plaats van dat we naar eigen behoefte kunnen leven. En wat gebeurt er als onze gezondheid verder achteruitgaat? Dan zijn velen veroordeeld tot een passief leven achter de geraniums. En wat gebeurt er als er gevaar dreigt? Dan gaan we ons verschuilen in plaats van vrij en vrolijk te leven.

Groeiende zorgen leiden tot een koud en naargeestig bestaan, waarin onze individuele behoeften steeds minder bevredigd raken, waarin de strakke regels om dit in banen te leiden het laatste restje lucht uit onze longen zullen persen. Dag zorgeloos leven vol plezier en ontspanning, hallo ellendig leven vol zorgen en spanning. Dag bewegingsruimte vol kansen, hallo gevangenis vol beperkingen. De onvrede neemt toe, de machteloosheid groeit, de apathie ligt op de loer, onze gezondheid zwakt af. Ons leven bevindt zich overduidelijk in een neerwaartse spiraal. En de politiek? Die is meer met zichzelf bezig dan serieus werk te maken van het oplossen van onze zorgen. Geen politicus zal dit voor de camera beamen. Het is daarom aan ons om zelf een oordeel te vellen op basis van eigen waarneming. Als de overheid ons niet meer kan en wil verzorgen, dan moeten we zelf de mouwen gaan opstropen.

Waarom kan de politiek niet zorg dragen voor een zorgeloos leven voor ons? Zijn er misschien onvoldoende middelen? Is er te weinig voor teveel mensen? Of is er soms sprake van een toenemende ongelijkheid wat bezit betreft. Zijn er mensen die onevenredig veel verdienen en mensen die het met weinig moeten doen? Dit laatste is het geval. Drie voorbeelden. Zakenman Elon Musk koopt voor 44 miljard dollar Twitter, Bill Gates koopt met zijn miljarden duizenden hectares landbouwgrond in de VS op en een winnaar van een loterij stopt 2 miljard dollar in zijn zak. Wie de moeite neemt om zich hierin te verdiepen, en er is veel te vinden op het internet, komt tot de conclusie dat bijna alle grote bedrijven inmiddels in handen zijn van enkele vermogensbeheerders, terug te leiden naar enkele families en personen. Geld maakt geld en dit is op grote schaal het geval. Wij, gewone burgers, zitten wat dit betreft flink in de tang.

Al het bezit op aarde is inmiddels in handen van een select gezelschap dat overal aan de touwtjes trekt. Ons lot ligt dus grotendeels in hun hand. Door hun grenzeloze hebzucht verliezen wij ons geld en onze vrijheid en uiteindelijk ook ons plezier en gezondheid. En de politiek? Die staat erbij en kijkt ernaar. Politici leggen deze kapitaalkrachtige bedrijven amper een strobreed in de weg. Sterker nog, nieuwe wetgeving biedt steeds meer ruimte aan de handel en wandel van deze rijke elite. Wie op zijn volkstuintje zijn eigen groente wil kweken kan alleen nog terecht bij gepatenteerde zaden in eigendom van enkele multinationals. Het zaaien van eigen onbehandeld zaad is inmiddels strafbaar. Zie in dat de politieke macht in handen is van politici die de elite faciliteren in plaats van sturen en controleren. Politici zijn niet dom bij het nemen van onbegrijpelijke besluiten, maar beperkt in hun optreden. Fractiediscipline komt niet voort uit ideologie maar uit het wereldwijd vertakte netwerk van belangenverstrengeling.

Waar gaat het mis, waar moeten we beginnen om dit oneerlijke systeem met weinig winnaars en veel verliezers aan te passen? Geld is ooit in het leven geroepen om onze ruilhandel te bespoedigen. Door de invoering van rente is scheefgroei ontstaan. Kapitaalkrachtige mensen krijgen door het uitlenen van geld meer dan de ruilhandel waard is. Daardoor krijgen zij een steeds groter deel van de te verdelen koek. De koek werd vele malen groter toen de politiek besloot de goudstandaard los te laten. Geld hoefde niet meer gedekt te zijn, het begin van het opendraaien van de geldkraan. Dit kan niet zonder gevolgen, want geld wordt hierdoor minder waard. En dit is een van de oorzaken van het huidige probleem: de enorme inflatie, of geldontwaarding. Dit najaar oplopend tot boven de 14%. Zij met veel geld moeten even slikken, zij met weinig geld kunnen stikken.

Maar er is nog een probleem: de schuldenberg. Om de economie draaiende te houden en zelfs te laten groeien, is het de normaalste zaak van de wereld geworden om een lening af te sluiten, één die met veel rente terugbetaald moet worden. Voor alles kunnen we een lening afsluiten, die met een woekerrente terugvloeit in de groeiende zak van de rijken. Dag vrijheid, hallo zorgen. De politiek werkt hier gewoon aan mee. Denk aan de studenten die tegenwoordig hun beurs moeten lenen. De terugbetaling gaat vanaf 2023 ook met rente gepaard. Met andere woorden: wen maar aan een leven beheerst door geldzaken, spartelend om het hoofd boven water te houden. Is dit het leven wat we willen? Jongeren aan het begin van hun leven al kopje onder duwen in een bad van zorgen en beperkingen...

Wat is de drijvende kracht hierachter? We kunnen zeggen dat het niet anders kan. Dit is het en we hebben het er maar mee te doen. Reageren als slachtoffer en passieveling. De koek moet groter en schulden maken is normaal. We kunnen ook van mening zijn dat er mensen voor verantwoordelijk zijn. Mensen die bewust de geldkraan hebben opengedraaid, die bewust het scheppen van schulden in de hand hebben gewerkt, mensen die bewust meewerken aan het rijker maken van de rijken en het armer maken van de armen. Willen we de situatie veranderen, willen we een eerlijker verdeling van de welvaart, waardoor de zorgen reduceren tot behapbare proporties of helemaal verdwijnen, dan moeten we wakker worden. Inzien dat het hard hollend bergafwaarts gaat met onze vrijheid, gezondheid en veiligheid. Kortom, met onze levensvreugde in brede zin.

Waar komen we uit als we de zaak in de kern willen veranderen? Niet het effect aanpassen, dat wat het teweegbrengt, maar de oorzaak aanpakken, dat wat aan de wieg van de scheefgroei staat. Wat heeft ervoor gezorgd dat we het eenvoudige en eerlijke principe van de ruilhandel hebben losgelaten? Hebzucht! De wens om meer en meer te hebben. Genoeg is niet genoeg. Geld verdienen smaakt altijd naar meer. En dit is in de kern het ongelijkheidsprobleem: de grenzeloze hebzucht van mensen. Als we inzien dat de huidige geldstructuur niet alleen oneerlijk is, ontworpen om de rijken rijker te maken, maar tevens een bedreiging vormt voor onze vrijheid, gezondheid en veiligheid, dan kunnen we een nieuw en eerlijker systeem gaan ontwerpen en introduceren. Niet met de stuwende kracht van hebzucht, maar met een andere kracht. Komt er geen nieuwe aandrijving, dan is het wachten op nieuwe scheefgroei, hoe mooi de nieuwe intenties en ontwerpen ook moge zijn.

Wat zou de drijvende kracht in de samenleving moeten zijn, om zorg te dragen voor een eerlijke verdeling van de koek? Wie de schrijver van dit artikel kent weet het antwoord: liefde. Alleen als liefde de brandstof wordt waarmee we onszelf voortdrijven, kunnen we een wereld scheppen waarin de grote zorgen tot het verleden behoren, een wereld die rust op stabiele pijlers, één waarin onze grootste behoeften worden bevredigd.

Wie naar het geldsysteem kijkt, kan dat doen vanuit hebzucht of vanuit liefde. Wat is het verschil? Hebzucht staat niet op zichzelf maar komt voort uit een gevoel in onszelf. Zo kunnen we bijvoorbeeld bang zijn om tekort te komen of misschien willen we graag gezien worden. In die zin komt hebzucht voort uit een leegte die we vanbinnen voelen. Bang om alles te verliezen, van bezit tot aanzien. Liefde daarentegen is niet leeg, maar vervullend. Wie in liefde leeft heeft geen angst voor tekort, niet van bezit en niet van aandacht. Liefde is namelijk op alle vlakken vervullend. Liefdevolle zakenmensen zullen niet alles in eigen zak steken, liefdevolle politici zullen de poort naar grenzeloze zelfverrijking niet openzetten, liefdevolle burgers zullen elkaar de helpende hand toesteken. Zij allen zullen zich inspannen voor een rechtvaardige verdeling van de rijkdom. Ook leidend tot betaalbare huisvesting voor iedereen, initiatieven tot een gezonde leefstijl en de waarborg voor onze veiligheid.

Uiteindelijk bepaalt ons hart de stand van zaken in de wereld. Is het hart gesloten dan wordt het leven koud en naargeestig. Hebzucht kan op alle vlakken toeslaan. Is het hart geopend, dan gaat de zon schijnen, de zon die voor warmte en licht zorgt. Niet voor een klein, bevoorrecht gezelschap maar voor iedereen. De zon maakt namelijk geen onderscheidt tussen mensen maar beschijnt een ieders leven. Nu nog aan de rand van de afgrond, hopelijk straks op vruchtbare grond. Maar dan moeten we wel onze verantwoordelijkheid gaan nemen. Doe je mee?

David Goedhart

Partij van de Liefde

Dit is het eerste deel van een trilogie over de visie van Partij van de Liefde op de huidige stand van zaken in de wereld.