Schoon schip maken in de politiek

Derde wake-up call van Partij van de Liefde

De Partij van de Liefde is van mening dat we aan de rand van de afgrond staan. Wat is er aan de hand? Onze zorgen rijzen de pan uit, met name over geld, vrijheid, huisvesting, gezondheid en veiligheid. 

Dit zijn geen doorsnee zaken, maar onze eerste levensbehoeften, het fundament onder ons bestaan. Wie de hoop en het vertrouwen op betere tijden opgeeft, verliest zijn kracht en levensvreugde. 

Dit punt lijken velen al gepasseerd. Vandaar dat PvdL de noodklok luidt. Het systeem aanpassen werkt niet zolang de drijvende kracht erachter niet verandert. Systemen maken de wereld niet, mensen die ze aansturen wel. Zolang de bestuurders worden aangedreven door zaken als egoïsme en hebzucht, het vaste verlangen naar meer voor jezelf en jouw naasten, leven wij in een wereld vol ongelijkheid, één waarin een select gezelschap er met de buit vandoor gaat. Wat te doen?

Het is aan politici, de bestuurders van de samenleving, en aan de mensen, de bouwblokken van die samenleving, om de huidige ongelijkheid op aarde een halt toe te roepen. Dat doen we door eerst naar onszelf te kijken, ons eigen gedrag onder de loep te nemen. Waarom willen we altijd meer, waarom is genoeg niet voldoende? Alleen als wij veranderen, kunnen we een wereld zonder zorgen scheppen. Wij maken immers de wereld waarin we leven met de keuzes van alledag. Andere keuzes scheppen een andere wereld. 

Wat zouden we in onszelf moeten veranderen om ervoor te zorgen dat we ons gaan inzetten voor een fijner leven, niet alleen voor onszelf, maar voor iedereen? Als we eerlijk en goed gaan voelen, dan bemerken we een gat in onszelf. Een leeg gevoel van onvrede en onzekerheid. Dit nare gevoel zorgt ervoor dat we hard aan de weg gaan timmeren en succes willen oogsten. Met de opbrengsten hopen we het nare gat te kunnen dichten. Maar dit is zelden het geval. Lukt het wel dan is het niet eeuwigdurend. Het lege gevoel keert vroeg of laat terug. We zullen opzoek moeten naar iets dat wel vervullend is, voor nu en in de toekomst. Slagen we hierin dan behoort onze oude gedrag tot het verleden.

Zoeken naar vervulling heeft zin als we kijken naar de oorzaak: hoe is de leegte in onszelf ontstaan? Dat gebeurt als we ons hart sluiten na pijnlijke voorvallen; we willen de pijn niet meer voelen. Maar voor die muur om ons hart betalen we wel een fikse prijs: de liefde. De verbinding met anderen wordt zwakker. We worden eenzaam en voelen ons verlaten. Het lege gevoel dat zaken als hebzucht en egoïsme in de hand werkt. Door ons hart te openen kan de liefde weer stromen. Leegte, onvrede en onzekerheid lossen op. Hoe openen we ons hart? Door pijn te accepteren als onderdeel van het leven. 

Naast plezier is er ook pijn, naast licht ook donker, naast geluk ook pech, naast warmte ook kou. We leven dus in een wereld met alles erop en eraan; niet alleen leuke dingen, maar ook minder leuke. Door dit in te zien, te accepteren en ermee te leren omgaan, kunnen we liefde gaan toevoegen aan ons leven. Dit houdt in dat we de tegenstellingen in ons leven moeten gaan overstijgen in plaats van aandikken. Tegenstellingen niet gebruiken om te strijden maar om samen te werken. De één kan huizen bouwen en de ander kan huizen ontwerpen, de één kan rekenen, de ander schrijven. Wie inziet dat verschillen aanvullingen zijn, laat de liefde stromen, de liefde die ons verbindt en samen op pad stuurt.

De vraag is waarheen? Naar een wereld waarin de grote zorgen om ons bestaan tot het verleden behoren. Waarin de levensvreugde kan terugkeren, waarin we ons in alle vrijheid verder kunnen ontwikkelen tot mensen die de strijdbijl begraven en gaan samenwerken voor het geluk van allen. Wat betekent dit voor de politiek? Hoe kunnen politici veranderen van mensen die altijd strijden in mensen die een voorkeur hebben voor samenwerking? Met andere woorden, hoe kunnen we liefde de politiek in laten stromen? Hoe kan de politiek zijn hart openen? Politici zitten in hun hoofd. Het zijn doorgaans slimme welbespraakte en rationele mensen. Mensen die oplossingen bedenken, een kostenplaatje opstellen en de boer opgaan met een solide verhaal. Maar kunnen zij ook voelen, dat is de grote vraag?

Wij mensen kunnen namelijk denken én voelen. Denken wordt ons aangeleerd, thuis en op school. Voelen wordt ons niet altijd aangeleerd en soms zelfs afgeleerd. Veel te lastig en te pijnlijk. Wie ouders heeft die over hun gevoel kunnen communiceren is spekkoper. Zij die beiden kunnen, denken én voelen, zijn in balans en zullen doorgaans evenwichtig gedrag vertonen. Mensen die slechts één van de twee beheersen, zijn niet in balans met alle scheve gevolgen van dien. En dat zien we terug in de besluitvorming. Hoe kunnen politici met droge ogen besluiten nemen die vele miljoenen mensen pijn doen? Dat kunnen zij alleen doordat hun gevoel is uitgeschakeld en hun hart potdicht zit. Zij kunnen dus niet invoelen wat het beleid teweegbrengt. Zij zitten in hun hoofd en zijn blij als de rekensom een positief saldo oplevert. Wat de gevolgen ook moge zijn...

Als politici hun hart openen dan krijgt het reilen en zeilen in Den Haag een heel andere dynamiek. Van bezuinigen naar investeren, van afbraak naar opbouw, van eigen naar samen, van controle naar vrijheid, van kou naar warmte, van eenzaamheid naar verbinding, van angst naar liefde, van ongelijkheid naar gelijkheid. Zij zullen geen medewerking meer verlenen aan de enorme zelfverrijking van de elite. Zij zullen elkaar en de burgers bij de hand nemen en naar een bestaan leiden waar grote zorgen tot het verleden behoren, waar de zon weer schijnt voor iedereen, waar het geluk ons allen toelacht. 

Waaraan kunnen we zien of een politicus in zijn hart zit? Voor de camera zetten ze hun beste beentje voor, dat is dus lastig te bepalen. Maar we kunnen het wel terugzien in hun stemgedrag in de Kamer. De uitslagen van alle stemmingen zijn terug te vinden op het internet. Dit is de beste toetssteen voor hun ware intenties en gedrag. Zijn ze bereid om samen te werken, om zich samen met anderen hard te maken voor het welzijn van grote groepen in de samenleving? Of steunen ze onbegrijpelijk besluiten die de elitaire zelfverrijking in de hand werken?

Een politicus die zijn hart heeft geopend, laat zijn liefde stromen en zet zich in voor het welzijn en het geluk van grote groepen mensen in de samenleving. Dit zal gebeuren als hij vaker zijn gevoel laat spreken, vaker met zijn aandacht van zijn hoofd naar zijn buik gaat. Wie vertrouwt raakt met zijn gevoel kan ook beter invoelen en meevoelen met anderen. Hierdoor komt het beleid los van het papier en krijgt het een voelbare inhoud. Het zijn niet meer de cijfers die de doorslag geven, maar de gevoelens die erbij loskomen. En in ons gevoel zit ook ons geweten verstopt. Het weten wat goed en fout is, wat opbouwend en afbrekend is, wat fijn en vervelend is. Jezus verwoordde het als volgt: Wat gij niet wilt wat u geschiedt, doet dat ook de ander niet. Deze uitspraak refereert aan ons gevoel. Wat voor jezelf niet fijn voelt, dat wil je ook niet voor een ander. Dit houdt politici op het rechte pad, een uitdagende weg die uiteindelijk naar een zorgeloos bestaan zal leiden.

Wij zijn in de eerste plaats mens. Niet politicus, advocaat , ondernemer of boekverkoper. Dat is wat we doen, ons beroep. Maar niet wat we in de kern zijn. Daar zijn wij gewoon een mens met ideeën en gevoelens. Als mens kunnen we op elk moment in ons leven weer ons gevoel opdiepen, achter alle drukke bezigheden, gedachten en afleidingen. Dat geldt dus ook voor politici. Hoe kunnen de rationele bestuurders en berekende politici als mens hun gevoel weer laten spreken? Door met hun aandacht naar binnen te gaan en te voelen wat er speelt. Mediteren dus. Regelmatig afsluiten van de drukke buitenwereld en in rust voelen wat er allemaal opborrelt. Zijn dit fijne gevoelens of niet? Zo niet, waarom niet? Knaagt er iets? Wie dit gevoel serieus neemt en kan omzetten in bedenkingen, zal de weg van het hart betreden. De weg vol gevoelens waarop het geweten ons de richting wijst.

Waarom heb ik geen liefde toegevoegd aan het leven, op dat moment, in die situatie? Wat weerhield mij? Waarom koos ik voor strijd en niet voor samenwerking? Waarom heb ik mij niet hard gemaakt voor een zonnig scenario voor iedereen? Wie van mening is dat de oplossing altijd bedacht moet worden en nooit de tijd neemt voor introspectie, zal dit pad nooit vinden en gaan bewandelen. Den Haag loopt over van mensen die ver van hun gevoel zijn afgedreven. Zij gaan mee in de heersende cultuur van berekend gedrag, nodig om carrière te kunnen maken in deze gevoelloze wereld vol egoïstische idealen en destructieve hebzucht.

Willen we de politiek fundamenteel veranderen, opdat het ons allen gaat dienen in plaats van een selecte groep bevoorrechten, dan zullen politici met zichzelf aan de slag moeten. Met de billen bloot gaan, zeg maar. Eerlijk zijn naar zichzelf toe, eerlijk zijn naar de burgers toe. In hun buik oprechte gevoelens opdiepen en het stof van hun geweten afblazen. Alleen op deze fundamentele manier zal er echt iets veranderen. Kijk naar de geschiedenis. Elke revolutie wordt, op korte of langer termijn, ingehaald door het oude en vertrouwde liedje van hebzucht en egoïsme. De machthebbers gaan er wederom met de buit vandoor. Daarom pleit Partij van de Liefde voor een diepgaande oplossing: zelfreflectie. Nu het Binnenhof wordt gerenoveerd de komende jaren is dit een geschikt moment om ook de bezem door de politiek te halen. Om te beginnen bij politici, zij die vorm en inhoud geven aan de aansturing, zij die schuilgaan achter mooie woorden en talrijke beloften.

Doel van de reflectie is de mens achter de politicus in balans brengen, waardoor hij niet aangestuurd wordt door een deel van zichzelf, rationele gedachten, maar door zijn totale zelf: zijn gedachten én gevoelens. Nogmaals, alleen zij die in balans zijn kunnen evenwichtig beleid ontwikkelen dat grote groepen in de samenleving steunt. Hoe kunnen wij, burgers, dit proces stimuleren? Hoe kunnen wij onze beleidsmakers ertoe aanzetten om met zichzelf aan de slag te gaan? Wij moeten hen daarop wijzen, hen er bewust van maken. Hoe? Door stelselmatig hun handel en wandel in Den Haag te volgen en hen keer op keer aan te spreken op liefdeloos gedrag. Zo komt hun geweten tot leven, zo stimuleren wij hun slechte gevoel over zichzelf als ze weer hebben bijgedragen aan een scheve verdeling van de welvaart.

Weet, zonder onze steun zijn politici machteloos. Zij zijn in onze democratie niet onze leiders maar onze vertegenwoordigers. Het is de hoogste tijd dat zij gaan beseffen dat ze ons mogen dienen, naar eer en geweten. Dat doen zij alleen als wij, de kiesgerechtigden, gaan beseffen dat wij deze mensen aansturen. Wij moeten dus onze verantwoordelijkheid gaan nemen als betrokken burgers. Dus ook wij mogen onszelf in de spiegel gaan aankijken. Ik geef mijn vrijheid niet uit handen aan mensen die over mijn lot mogen beschikken, ik geef slechts een tijdelijk mandaat af aan mensen die mijn belangen gaan behartigen. Doen zij dat niet, dan trek ik mijn mandaat weer in. Niet meer wegkijken en hopen dat op een goede dag de zon vanzelf weer gaat schijnen, maar de macht terugpakken. Hoe? Door ons als betrokken burgers te gaan gedragen. We hebben een verantwoordelijkheid voor ons eigen leven, op kleine schaal, maar ook voor ons gezamenlijke leven, de maatschappij waarin we leven. Dit collectieve stuk in ons mag weer tot leven worden gewekt, door ons verantwoordelijk te voelen voor een vreugdevol bestaan van een ieder.

Een democratie is geen spel dat we één keer in de vier jaar spelen met een rood potlood in de hand. Het valt of staat bij de verantwoordelijkheid die wij allen dragen: politici én stemmers. Voor de Partij van de Liefde zouden niet alleen rationele meningen en visies een rol moeten spelen in de besluitvorming, maar ook die worden ingegeven door ons gevoel. Alleen op deze manier kunnen we het collectieve lijden een halt toeroepen, alleen zo kunnen we de rand van de afgrond achter ons laten, alleen zo kunnen we een begin maken met het bewerkstelligen van een zorgeloos leven voor iedereen.

David Goedhart

Oprichter Partij van de Liefde

Dit is het laatste deel van een trilogie over de visie van Partij van de Liefde op de huidige stand van zaken in de wereld.