Manifest PvdL

De Weg van het Hart

Een nieuwe visie op politiek en samenleving

voorjaar 2023

HET VOORWOORD

Welkom bij de Partij van de Liefde. Om maar met de deur in huis te vallen: wij zijn niet de partij van verliefdheid en blinde liefde. Wij zijn de partij van openheid en eerlijkheid, van vrijheid en gelijkwaardigheid, van verbinding en zingeving. Wie van mening is dat wij altijd lief en aardig moeten zijn, heeft het dus mis. Die mening is gebaseerd op vooroordelen en halve kennis. Liefde heeft namelijk naast de bekende zachte kant ook een hardere kant, één die de confrontatie niet uit de weggaat. Niet confronteren om te winnen maar om de gewenste helderheid te verkrijgen. Klaarheid nodig om problemen echt te kunnen oplossen. Wie zich serieus verdiept in de ware aard van Liefde komt die verlichte kant vanzelf tegen.

En dit is tevens de liefdevolle intentie van dit manifest: open en eerlijk een nieuwe visie neerleggen op politiek en maatschappij, de organisatie van ons leven. Waarom? Omdat de oude aanpak in onze ogen failliet is. Het spel is gespeeld, het begerige spel om de knikkers. De winnaars zijn bekend (miljardairs), de verliezers ook (de gewone mens). De (financiële) zorgen groeien ons boven het hoofd, de rij voor de voedselbanken wordt almaar langer, de schuldenberg steeds hoger. Dat kan niet de bedoeling zijn van het leven. Het leven kan meer behelzen, veel meer, als we maar bereid zijn van koers te veranderen. Welke richting? Een zorgelozer leven in vrijheid en gelijkwaardigheid. De eerste stap? Met ons van mening zijn dat het zo niet langer kan. Het oude speelbord vol strijd en ongelijkheid mag van tafel en een nieuw speelbord mag worden opengeklapt, een spel van vrede en samenwerking, een spel dat we met de stenen van liefde gaan spelen.

Het is geen eenvoudig spel, één die we zomaar kunnen gaan spelen na het lezen van de spelregels. Waarom niet? Het vereist veel van ons als mens. Wat dan? Het vereist namelijk dat we met onszelf aan de slag gaan. Wij mensen zijn immers de scheppers van het leven op aarde met de keuzes die we iedere dag maken. Wij bepalen dus zelf hoe ons leven eruitziet en in welke maatschappij wij leven. Wij zijn de bouwblokken van de samenleving! Zijn wij mensen in balans dan bouwen we een andere samenleving op dan als we uit balans zijn. Evenwichtige mensen bouwen een harmonieuze samenleving op vol ontspanning, vrijheid en gelijkwaardigheid, onevenwichtige mensen één vol strijd, wantrouwen en ongelijkheid.

Willen we het faillissement van het oude levensspel achter ons laten en een start maken met een nieuw levensspel vol andere uitdagingen, dan moeten we de focus op onszelf leggen. Van onszelf evenwichtige bouwblokken maken die met elkaar een veilige, fijne en harmonieuze samenleving vormen. Dit geldt voor de bestuurders van de samenleving én voor de mensen in de samenleving. Wie of wat kan ons daarbij helpen? Wie of wat geeft ons een richting en houvast? Dat is de weg van het hart. De weg die via de herwonnen liefde leidt naar een leven vol plezier en voldoening, vol inspiratie, nieuwe ontmoetingen en spannende uitdagingen. Een weg die via onszelf naar de ander loopt. Want zij die vrede sluiten met zichzelf zullen anderen niet lastigvallen, zij die de liefde voor zichzelf voelen zullen het lot van anderen niet wegwuiven. Maar waar is de weg? En wat moeten we meenemen voor onderweg?

Met dit manifest wil Partij van de Liefde een voorzet geven, een richting duiden, een aanleiding geven om samen die weg te ontdekken en te bewandelen. Ga je mee?

HET PROBLEEM

In onze ogen is het oude systeem failliet. De problemen van 50 jaar geleden zijn de problemen van nu, vaak in het kwadraat. Denk aan de enorme schuldenberg, de belasting van het milieu, de vraag naar woningen, het vastlopende verkeer, onze kwetsbare gezondheid, de oplopende werkdruk, etc. Alleen schapen met vijf poten kunnen nog voldoen aan de eisen die het leven van vandaag de dag stelt aan ons. Steeds meer mensen haken af, vermoeid, gedesillusioneerd, wanhopig zelfs. Ze zien geen uitweg meer, voelen zich niet gezien en gehoord. Of ze vallen terug in apathie (het heeft toch geen zin), of ze gaan in verzet (het moet anders) of ze kiezen voor een eigen leven (afzondering).

De politiek is niet in staat de problemen effectief en efficiënt op te lossen, waardoor de berg aan zorgen ons inmiddels boven het hoofd groeit. De reden? Politici zijn vooral met zichzelf en elkaar bezig. Helaas niet op een positieve manier. Ze werken niet samen om de problemen te lijf te gaan, maar vegen elkaar liever de tent uit. En de samenleving? Die vertoont steeds meer scheuren tussen mensen die meedraaien en mensen die afhaken. De één leeft op zijn tandvlees, de ander achter de geraniums. Is dit het leven dat we willen? Is dit hét leven, kan het niet anders? Kan de politiek niet anders opereren, kan de samenleving niet als geheel meer profiteren? Natuurlijk kan dat. Maar de vraag is hoe. Moeten we met gebalde vuisten richting het Binnenhof? Of ligt de oplossing elders?

Velen zijn ons voorgegaan en met de beste bedoelingen afgereisd naar Den Haag. Om de belangen van de achterban te behartigen. Partijen zijn opgericht, verkiezingscampagnes opgezet, coalities gesmeed. Met het netto resultaat? De armoe van nu. De toenemende ongelijkheid, de afnemende vrijheid, de groeiende zorgen, de slinkende hoop op een goede afloop. Wie stopt de zelfverrijking? Niet de politiek! Wie stopt de armoede? Niet de politiek! Wie beschermt het milieu echt? Niet de politiek! Wie zorgt voor voldoende huizen? Niet de politiek! Wie zorgt voor een fijn werkklimaat? Niet de politiek! Vraag maar aan mensen in het onderwijs en de gezondheidszorg, aan medewerkers van justitie en politie.

De politiek laat grote groepen in de kou staan. Dat moge duidelijk zijn. Maar dat is niet de enige reden. Waar waren wij? Wij de mensen, de bouwblokken van de samenleving? Wij waren druk met ons eigen leventje bezig, gaven de verantwoordelijkheid voor het bestuur geheel uit handen, keken de andere kant op. Wie raapt dat papiertje op? Ik niet. Daar betaal ik belasting voor. Wie helpt mijn buurman? Ik niet, dat doet de gemeente maar. Wie koopt het zoveelste huis op en drijft daarmee de huurprijs op? Wie reist regelmatig met het vliegtuig en koopt vaak milieubelastende producten? Wie blijft maar naar de stembus gaan in de hoop dat het beter wordt? Wij allemaal. Er verandert pas iets ten goede als alle betrokkenen (politici en burgers) hun verantwoordelijkheid nemen. Als iedereen bereid is zijn stinkende best te doen. Wegkijken, liegen, met vingers wijzen, achterover leunen en hokjes rood kleuren helpt niet! We zullen aan de slag moeten. Waarmee? Met onszelf!

De politiek en de samenleving vormen geen één geheel. Ze staan los van elkaar en begrijpen elkaar niet. Dus steunen ze elkaar niet. Politiek is geen onderdeel van de maatschappij, ze hangt er boven. Hoe is dat gekomen? Politici zijn geen idealisten meer die vanuit het land naar Den Haag afreizen om de belangen van hun achterban te behartigen. Op een enkeling na. De meesten zijn getalenteerde mensen die op jonge leeftijd worden gerekruteerd en een opleidingstraject krijgen aangeboden met zicht op een glansrijke carriere. Ze worden dus vanaf het prille begin gekneed in de vorm van het spel. Voorwaarde? Gewoon het spel meespelen. Wie dat niet doet kan het schudden. Het spel van meepraten in de partij en meestemmen in de fractie. Wie toch een eigen koers wil gaan varen kan kiezen: of meegaan of uit de fractie treden. De politiek is verre van een open en eerlijk spel om de macht, verre van een zorgzame vader voor haar kinderen. Het is verworden tot een kil instituut dat willens en wetens zijn zin doordrijft. Overdreven? Vraag dat maar aan de talloze slachtoffers van de toeslagenaffaire en aan de Groningers met aardbevingsschade.

De politiek en de samenleving staan los van elkaar. Politici spelen hun eigen spel en de burgers nemen hun verantwoordelijkheid niet. We stemmen één keer in de vier jaar en denken zo onze bijdrage aan goed burgerschap te hebben geleverd. Zo werkt het natuurlijk niet. Het meebouwen aan een fijne samenleving stopt niet bij het inkleuren van een rondje op het stembiljet. We zullen meer uit de kast moeten halen, vaker onze mouwen moeten opstropen. Niet alleen voor onszelf maar ook voor elkaar. Dit gebeurt al op kleine schaal. Zie de papierprikkers die eens in de zoveel tijd hun buurt van zwerfvuil ontdoen. Maar nog te weinig. Eigen initiatieven worden ook niet echt gestimuleerd vanuit de politiek. Wel zo makkelijk als mensen zich niet teveel bemoeien met het bestuur. Willen we er iets moois van maken, dan zullen we aan de slag moeten. Waarmee? Met een cultuuromslag! Niet langer onze eigen weg gaan, maar de gezamenlijke weg, niet langer wijzen maar aanpakken, niet langer wegkijken maar aankijken. Een weg die begint bij onszelf!

Wie een oplossing wil bieden voor de huidige situatie (faillissement oude leven) zal eerst moeten kijken naar de oorzaak. Waarom spelen we sinds mensenheugenis het geldspel en waarom trekken we ons het lot van de verliezers steeds minder aan? Waarom zien we het leven als een grote strijd, waaruit we graag als winnaars tevoorschijn komen? Op kleine schaal in ons eigen leven en met gelijkgestemden in het grote leven om ons heen. Waarom vergroten we tegenstellingen uit, zetten we anderen op afstand, waardoor de spanningen toenemen? Waarom zoveel achterdocht, jaloezie, angst en onzekerheid? Waarom laten we mensen op de rand van de financiële afgrond leven en kijken we weg als ze over de rand tuimelen? Waarom slikken we liever een pilletje dan ons met de oorzaak van ons ongenoegen bezig te houden?

Deze zaken zweven niet door de lucht maar zitten in onszelf verankerd. Wij mensen zijn onzeker, ontevreden, jaloers, zelfvoldaan, egoïstisch, depressief etc. Moeten we de conclusie trekken dat we niet beter kunnen, dat we nou eenmaal zo zijn? Is de mens van nature slecht en zwak en moeten we er maar mee leren leven? Zijn wij niet tot beter in staat? Of speelt er misschien meer en is er een oorzaak te duiden die we kunnen wegnemen? Bestaat er een remedie tegen de onevenwichtigheid in onszelf? Een middel tegen egoïsme en wantrouwen, tegen angst en onzekerheid? Ja die is er: de liefde. Zoals gezegd, niet de liefde van de blinde verliefdheid, maar de liefde van een veel grotere orde. Liefde als nieuwsgierigheid, begrip, acceptatie, respect en bewondering, de basis van iedere fijne verbinding, de basis van een nieuwe samenleving.

Een sociale verbinding die we in onze drang naar individuele vrijheid vergeten lijken te zijn. De afgelopen tientallen jaren hebben we ons losgemaakt van strakke sociale en religieuze banden: de ontzuiling. We vonden onze "vrije ik" terug maar zijn onze "wij samen" kwijtgeraakt. Op de weg van het hart zullen we "wij" weer terugvinden zonder "ik" kwijt te raken. Een uitdagende weg waar vrijheid en gelijkwaardigheid hand in hand gaan, waar wij (burgers en politici) elkaar zullen treffen als vrije mensen, een ontmoeting in alle openheid en eerlijkheid. Wie het "wij" hervindt zal geen besluiten meer nemen die grote groepen in de samenleving hard treffen en pijn doen. Wie zijn "ik" niet meer opgeeft, zal zich blij en sterk voelen, zal bereid zijn om zijn kwaliteiten niet alleen voor zichzelf in te zetten maar ook voor het grotere goed. De weg van het hart is niet altijd eenvoudig te bewandelen, maar als we samen op pad gaan dan kunnen we elkaar helpen. Zo kan het bewustzijn groeien dat we er gezamenlijk voor staan op onze gedeelde levensreis. Dat we samen sterk staan, zeker in tijden van tegenspoed en rampspoed.

Wie dit allemaal onzin vindt, mag ons uitleggen waarom je van rijkdom kunt genieten als miljoenen mensen omkomen van de honger. Laat maar weten, we zijn benieuwd. Nog een vraag: waarom zou je jouw kwaliteiten ook niet voor anderen inzetten? Nou? Iedereen staat op dit moment in de tijd (faillissement oude leven) voor een keuze: ga ik door op de ingeslagen weg van meer voor mezelf, of neem ik de afslag richting het hart. De eerste weg is een doodlopende, de weg van het hart biedt nieuwe kansen. Niet voor een enkeling, maar voor iedereen, niet alleen in materiële zin maar veel breder. Nieuwsgierig geworden? Lees dan verder!

DE WEG VAN HET HART

De oplossing voor de crisis zit niet in de oprichting van een nieuwe partij die het oude politieke spel gaat meespelen. De fundamentele oplossing schuilt in onszelf, diep vanbinnen. Wij geven immers zelf vorm aan het leven. Wij schrijven het partijprogramma en brengen onze stem uit. Wij lezen de krant en vormen een oordeel. Wij geven vorm aan ons leven met de keuzes die we maken. Niet één keer, maar elke dag. Niet een ander, niet een systeem, nee wijzelf. Als we dit beseffen, dan trekken we automatisch onze macht terug. Dan geven we onze invloed niet langer uit handen, maar terug aan onszelf. En dit is het startpunt van transformatie. Het inzicht dat we het uiteindelijk zelf moeten doen. Niemand anders doet het voor ons. Het komt niet als een cadeau uit de hemel vallen, ook niet aanwaaien op een verdwaalde dag. De oplossing zijn wij. Willen we een zorgelozer leven in vrijheid en gelijkwaardigheid, dan zullen we in de spiegel moeten kijken.

Wat zien we dan? Wie zijn wij eigenlijk? Wij zien een lichaam met gedachten en emoties. Maar dat is niet alles. Wij hebben ook gevoelens! Wij zijn mensen met gevoelens. En daar zit dé ruimte voor verandering, de oplossing. Evenwichtige mensen staan open voor hun gevoelens. Nemen dat wat ze voelen ook serieus, net zozeer als hun lichaam, gedachten en emoties. Een mens in balans denkt én voelt, stemt ze op elkaar af. Mensen die louter varen op hun verstand zien minstens de helft van het leven over het hoofd. Mensen die vaak emotioneel zijn, kunnen een hoop kapotmaken. Mensen die louter met hun uiterlijk bezig zijn, lopen een hoop mis. Waarom zoveel ontevreden mensen aan de pillen zijn? Omdat ze slechts een deel van zichzelf zien en daar al hun tijd en aandacht in steken. Ze zien het totaalplaatje niet. Weten niet dat je alles van jezelf aandacht mag/moet geven en dat je alles wat je tegenkomt op elkaar mag/moet afstemmen. Dat is balans, dat is harmonie.

Voelen is het onbekende deel van onszelf. Het vergeten deel. Waarom is dat zo? We leren het niet! We worden er niet of nauwelijks op gewezen door ouders en leraren. Wie kreeg als kind te horen dat voelen belangrijk is? Bijna niemand. Waarom niet? Omdat onze ouders het ook niet wisten en hun ouders ook niet. Denken is steeds belangrijker geworden, waardoor het voelen naar de achtergrond is gedrukt. Slimme mensen hebben een streepje voor in onze maatschappij. Zij krijgen waardering en hebben succes. Gevoelige mensen daarentegen hebben het dikwijls lastig. Worden niet voor vol aangezien of zelfs genegeerd. Waarom eigenlijk? Waarom neigen we ertoe het denken voorrang te verlenen boven het voelen? De belangrijkste reden: controle. We kunnen onze gedachten tot op bepaalde hoogte beïnvloeden. Gevoelens daarentegen laten zich moeilijker dirigeren. En dat vinden we lastig of zelfs bedreigend. Bekend is dat we vervelende dingen in ons leven graag ontlopen. De vervelende gedachtes kunnen we tot op zekere hoogte onderdrukken of omvormen, de vervelende gevoelens niet.

We willen dus graag controle kunnen uitoefenen op onze beleving. De touwtjes van ons leven in eigen hand nemen. Graag zo stevig mogelijk. Dat geeft ons de felbegeerde zekerheid, zeker in de veeleisende wereld van nu. Ondersteunende gedachten zijn vaak redelijk eenvoudig te formuleren in ons hoofd, gedachten die onze keuzes voeden en bevestigen. Ondersteunende gevoelens die ons gelukkig en tevreden stemmen zijn lastig op te roepen. Voelen is meer een autonoom proces dat zich als vanzelf lijkt af te spelen in onszelf. De enige keuze die we hebben bij ongemakkelijke gevoelens is het uitschakelen van het gevoel en compleet op ons hoofd te gaan vertrouwen. Maar daar betalen we wel een vette prijs voor. Het contact met onszelf verarmt én het contact met anderen ook. Want wie niet voelt, kan ook geen verbinding voelen. Niet met zichzelf, niet met anderen, niet met het leven. Deze leegte maakt ons onzeker en ontevreden, waardoor we nog meer in de controlemodus schieten. Nog meer denken (piekeren), nog minder voelen (onderdrukken). Zie hier het recept voor een onzeker en ongelukkig leven. Wij mensen zijn immers sociale wezens die opbloeien in het contact met anderen. Een leven zonder (harts)verbindingen is een kil leven waarin we uiteindelijk bevriezen. De warmte van de liefde hebben we nodig om blij en gezond te blijven.

Politici die hun gevoel laten meespreken in hun overwegingen, nemen andere besluiten dan politici die louter varen op gedachten. Een rationele gedachte in het besluitvormingsproces is als een kille rekensom waarop we anderen kunnen afrekenen. Gevoelens daarentegen versterken de verbinding, waardoor we rekening gaan houden met het lot van anderen. Geven we geen gehoor aan gevoelde gevoelens, dan speelt ons geweten op. En dat is niet te hanteren gezien de teneur van de politiek van de afgelopen tientallen jaren. Een tijdsvak gevuld met bezuinigingen. Alleen kille rekensommen in het hoofd kunnen politici zover krijgen om dit beleid met droge ogen voor de camera te verdedigen. Zij die hun gevoel laten meespreken en hun geweten serieus nemen, haken af. Het valt niet uit te leggen en dus ook niet te verdedigen. Besluiten die telkenmale de glans van het leven aantasten, die keer op keer een aanslag zijn op het welzijn van medemensen. We horen al tientallen jaren dat we de broekriem stevig moeten aanhalen, niet dat we een extra boterham kunnen kopen. Dat er niet meer ruimte is maar minder. Waarom...

Even pas op de plaats. Geld verdampt niet, wordt niet opgestookt in de kachel. Waar blijft het als wij minder te besteden hebben? Precies, in de zakken van hen die al meer dan genoeg hebben. Geld maakt geld. In dat opzicht mag je stellen dat de politiek haar werk niet goed doet. Dat politici de verdeling van de welvaart niet goed aansturen, dat zij onze belangen niet goed verdedigen. Dat zij daarmee ons welzijn én onze gezondheid schaden. Wanneer dringt dit door bij iedereen?

De kloof tussen politiek en samenleving wordt veroorzaakt door bestuurders die in hun hoofd de ganse tijd rekensommen maken. Door bestuurders die hun gevoel hebben uitgeschakeld en alleen oog hebben voor cijfers. Want voelen is ook invoelen, meevoelen en verbinden. Wie zich daarvoor opent, zal anderen niet voor lange tijd tot last willen zijn, die zal zoeken naar oplossingen die voor iedereen voordelig zijn en niet alleen voor de superrijken. Maar wie houdt de ontstane kloof tussen Den Haag en de rest van het land in stand? Precies, dat zijn wij, de burgers. We geven politici reeds lange tijd ruim baan om hun afbraakbeleid te ontwikkelen en uit te voeren. Door elke keer trouw naar de stembus te gaan, geven we hen het mandaat om door te gaan. Met de opkomst en de uitslag op zak kunnen ze verder, ongeacht de kleur van de coalitie.

Waarom geven wij hen alle ruimte? Omdat we verdeeld zijn in de samenleving, vaak tot op het bot. We vormen geen eenheid, waardoor we geen vuist kunnen maken. We worden uit elkaar gespeeld, laten ons uit elkaar trekken. We nemen het tegen elkaar op in plaats van tegen de politiek, gaan met elkaar in discussie in plaats van met politici. Politici maken hier handig gebruik van. Voor iedere mening een partij. Hierdoor kunnen we de krachten niet bundelen tegen de partijen die reeds jaar en dag de dienst uitmaken in Den Haag en verantwoordelijk zijn voor het afbraakbeleid én voor de berg aan onopgeloste problemen. Verdeel en heers in optima forma. Maar let wel, ze kunnen ons verdelen omdat wij onderling niet verbonden zijn, ons onderling niet verbonden voelen. Als we inzien dat we elkaar nodig hebben, dat we ondanks de verschillen erg veel op elkaar lijken, dat we allemaal mens van vlees en bloed zijn, dat ons lot in principe een gedeeld lot is, dan zal het tij keren en de zon weer gaan schijnen voor ons allemaal. Zolang we elkaar ontlopen of bevechten gaan de rijken er met de buit vandoor. Zo simpel is het!

Willen we ons huidige leven inruilen voor een zorgelozer bestaan, willen we de argwaan tussen ons verdrijven met hartverwarmende contacten, willen we allemaal de zoete vruchten kunnen plukken van onze inspanningen, dan zullen we onszelf serieus moeten gaan nemen. Onszelf leren zien als bouwblok van de samenleving. Alleen dan komt een sterk gevoel van verbondenheid bovendrijven, de kurk waarop we een nieuwe samenleving kunnen bouwen. Zet de schroom opzij, vergeet alle vooroordelen en ga voelen. Dit is de remedie tegen onzekerheid en ontevredenheid, dit is de inspiratie voor nieuwe stappen, dit is de uitdaging waar we voor staan als we willen leven in vrijheid en gelijkwaardigheid. Het is geen pasklare oplossing die even te realiseren valt, het is een langdurig proces van onderzoeken en proberen, van helen van oude wonden en opdoen van nieuwe inzichten. Het is dus een nieuwe manier van in het leven staan. Een weg vol persoonlijke groei.

De Partij van de Liefde presenteert niet een populaire lijst aan wensen waarmee ze politieke macht wil verwerven, waarna ze de politieke strijd wil aangaan met andere partijen. De PvdL gaat voor een fundamentele oplossing: het aanleggen van een stevig fundament onder de samenleving, een nieuwe basis die ervoor moeten zorgen dat de ongelijkheid tussen mensen voorgoed uit de wereld wordt geholpen. En daarmee alle zorgen en lasten. Het leven behelst meer dan overleven, het leven is geen dagelijks gevecht maar een spannende dans, waarin we elkaar soms vrijlaten en soms bij de hand nemen. Dat stevige fundament zijn wij, de mensen. Wij zijn niet slecht, wij zijn incompleet. En dat is hét probleem. Wij zijn delen van onszelf kwijtgeraakt, waardoor we niet evenwichtig zijn en besluiten nemen die anderen hard treffen. Gaan we serieus met onszelf aan de slag, vergeten delen opdiepen, dan kunnen we gaan bouwen aan een fijner en zorgelozer bestaan. Een nieuw leven gaan leiden met onszelf als middelpunt, niet louter om onszelf te verrijken maar om van onszelf wijze, krachtige en liefdevolle bouwblokken te maken.

Waar te beginnen? Bij het herwaarderen van ons gevoel. We moeten weer gaan voelen, onze gevoelens serieus gaan nemen. We hebben het niet met de paplepel ingegeven gekregen vanwege onwetendheid en angst. We weten het niet door de dominantie van ons denken en we zijn er bang voor. Want wie gaat voelen, komt geheid nare gevoelens tegen. En dit is het punt waarop het hart zijn intrede doet in ons verhaal. Wie zijn hart opent zorgt namelijk voor fijne gevoelens. Wie met een gesloten hart rondloopt, wordt regelmatig gekweld door nare gevoelens. Waarom hebben we ons hart gesloten? Waarom kan de liefde niet vrijelijk stromen in ons leven? Waarom zijn we soms argwanend en negatief, egoïstisch en kil? Omdat we ons niet vervelend willen voelen na een nare ervaring. Het leven is soms fijn én soms pijnlijk. Daar ontkomt niemand aan. Het is onderdeel van het leven. Vroeg of laat botsen we met anderen, krijgen we een ongeluk, worden we ziek of moeten we afscheid nemen van een dierbare.

Maar hoe gaan we om met pijn? Dit is essentieel in ons verhaal. We sluiten vaak ons hart, opdat we het dan niet meer (zo heftig) voelen. We schieten of in ons hoofd en besluiten dit soort situaties te mijden of we schieten in de emotie en voelen ons zielig. Het hart wordt dikwijls vergeten, waardoor de stroom aan liefde stokt. Als dit vaker gebeurt, dan sluit het hart zich. We voelen de heftige pijn niet meer. Maar daar betalen we wel een vette prijs voor. We voelen de verbinding met elkaar ook niet meer. Ieder voor zich en God voor ons allen wordt dan het credo. Zie hier de wereld van nu, een wereld gevormd door mensen die niet hebben geleerd om met pijnlijke situaties in hun leven om te gaan. Zouden we dat wel hebben geleerd, dan zou de wereld er heel anders uitzien. Vraag is hoe om te gaan met pijnlijke voorvallen die geheid ons pad kruisen? Er voor weglopen lukt niet, wegkijken ook niet. We zullen erdoorheen moeten. En dit is de oplossing. Ons gevoel geeft aan wat we van iets vinden. Of we iets fijn of niet fijn vinden. Maar wat we niet fijn vinden wil ook gevoeld worden. Wie dit gevoel kan toelaten, wie ook inziet wat eraan vooraf is gegaan (de oorzaak), kan de pijn vervolgens loslaten. Het hart is namelijk naast de bron van liefde ook de transformator van pijn. Een transformator die pas werkt als we de pijn accepteren, aanvaarden. Je mag je rot voelen na een botsing, je mag je verdrietig voelen na een ongeluk, je mag je boos voelen na een onnodig verlies van een dierbare. Het mag, laat het toe. Het is niet vreemd, je hoeft je er niet voor te schamen, ook niet schuldig onder te voelen. Laat het zijn. Deel het met anderen. We zijn allemaal mensen van vlees en bloed en maken allemaal vervelende dingen mee in ons leven.

Het wordt tijd dat we in onze cultuur ruimte gaan maken voor de verwerking van pijnlijke situaties.

Dat er tijd en ruimte wordt ingebouwd voor verwerking van heftige gebeurtenissen in ons leven. En dat er mensen zijn die ons daarbij kunnen helpen. Waarom altijd maar doorgaan, waarom alleen de beste, mooiste en liefste kant van onszelf tonen? Waarom? Dit zorgt ervoor dat we gewond door het leven gaan. De pijlen van toen steken nog steeds in ons vel en doen pijn, ook al zijn we er ons niet altijd bewust van. De pijn zit ergens opgeslagen in ons lichaam en komt vroeg of laat naar boven. Het wil ook gezien en gevoeld worden, net als leuke gevoelens. Acceptatie van het gegeven dat het leven op aarde nou eenmaal pijnlijke momenten met zich meebrengt, is de weg omhoog inslaan.

Door pijn, boosheid, verdriet en angst serieus aandacht te geven, door ze te accepteren en te tonen, door ze te delen en erover te praten, met de intentie om ze uiteindelijk los te laten, omhullen we als het ware de pijn met liefde uit ons hart. Zo gaat de zwaarte ervan af, kan de stroom aan warmte en begrip weer opgang komen en kan het luik voor ons hart weer worden geopend. Hierdoor gaan we niet alleen evenwichtiger en luchtiger door het leven, we gaan ook de verbinding met elkaar weer voelen. We gaan elkaar zien zonder (onbewuste) angst voor confrontaties en zonder vooroordelen. Pas als we leren bewust om te gaan met situaties in ons leven, en er dus niet aan voorbij te snellen om wat voor reden dan ook, kunnen we het tij voorgoed keren. Van zorgelijk naar zorgeloos, van zwaar naar licht, van pijn naar vreugde, van angst naar vertrouwen, van koud naar warm. Onszelf en het leven echt serieus gaan nemen door de bereidheid te tonen ervan te leren. Het leven zien als een leerschool en ervaringsreis in plaats van een strijd om het bestaan.

Dit is dus een andere manier van in het leven staan dan we gewend zijn. Maar wel dé manier om evenwichtige bouwblokken te worden van een harmonieuze samenleving. Zolang we uitsluitend bouwen op verstandelijke vermogens en (onbewust) beïnvloed worden door onverwerkte emoties, kunnen we het schudden. Hoe mooi het ideaal van de politieke partij ook is, hoe indrukwekkend de presentatie ervan ook is, hoe mooi de oneliners ook klinken. Hoe graag we ook willen geloven in de realisatie van de beloftes, hoe vaak we ook naar de stembus gaan en het vakje rood kleuren. Pas als beiden, zowel politiek als samenleving, met zichzelf aan de slag gaan en de verbindende liefde weer kunnen voelen door blokkades op te heffen, kunnen we de berg aan problemen echt gaan oplossen, op een manier waar iedereen baat bij heeft.

Onze huidige samenleving is ongeschikt om deze omslag richting een nieuwe manier van in het leven staan te faciliteren. Het is thans te druk, te chaotisch, te heftig, te spannend, te strijdvaardig, te egoïstisch en te eenzijdig. Veels te veel gericht op het draaiende houden van de geldmachine. Van jongs af aan krijgen we ingeprent ons stinkende best te doen, om later een goedbetaalde baan te krijgen en een fijn pensioen op te bouwen. De zweep gaat er direct over, met alle gevolgen van dien, waaronder alle spanningsklachten. We zijn geen autonome mensen die hun eigen verlangens en behoeften kunnen leven, maar mensen die met handen en voeten gebonden zijn aan het systeem van strijd, succes, macht en hebzucht. En de druk wordt almaar verder opgevoerd, waardoor voor velen het leven overleven is geworden. En dat kan én moet anders. We kunnen ook een systeem bedenken dat ons mensen dient in plaats van het oude systeem dat wij dag en nacht moeten dienen. De zaak omdraaien, op z'n kop zetten. Ervoor zorgen dat mensen de rust en ruimte krijgen om met zichzelf aan de slag te kunnen, naast hun gewone privéverplichtingen en werk. Het begrip en de financiële middelen krijgen om zichzelf in balans te brengen en te houden. Als politici en burgers zich hiervoor gaan inzetten, dan zal er weer licht gaan gloren aan de horizon. Dan gaan we op de puinhopen van het oude leven een nieuw leven bouwen, samen voor onszelf én voor ons allen.

De politiek zal moeten transformeren van een besturingsapparaat gericht op aansturing en controle naar een meedenkend en voelend orgaan dat ons mensen hoofdzakelijk faciliteert en inspireert. De samenleving zal moeten transformeren van een ik-gerichte en verdeelde lappendeken vol scheuren en rafels naar een warm en veilig samenzijn, waarin we de ruimte krijgen om onszelf te zijn én om onze kwaliteiten aan het geheel aan te bieden. Een totale metamorfose van ons leven dus waar we alle tijd voor moeten nemen. Het kan niet in één keer op z'n kop worden gezet, maar langzaam en weloverwogen worden aangepast. Stap voor stap. Maar waar te beginnen? Met het invoeren van directe democratie. Mensen moeten gestimuleerd worden om mee te denken en te besluiten over belangrijke zaken. Zo leert de politiek rekening te houden met burgers en zo leren de burgers hun verantwoordelijkheid te nemen. Samen in onderling overleg zoeken naar de beste oplossingen voor de bestaande problemen. Met alle digitale mogelijkheden die ons ter beschikking staan, kunnen we dit relatief eenvoudig opbouwen. Samen praten, beslissen en doen moet een ingesleten patroon worden, ook in organisaties en bedrijven. Niet langer leidinggeven op basis van wantrouwen en moordende doelstellingen, maar op basis van vertrouwen en gezonde realiteit.

Mensen die op een gegeven moment een stap verder willen gaan in dit proces van bevrijding en groei, mensen die uiteindelijk autonoom willen leven in alle vrijheid, moeten daartoe de kans krijgen. Het is een langdurig proces van opleggen van regels naar bevrijden van het juk, van het weggeven van macht naar het terugpakken van invloed, van het behartigen van eigen belangen naar het dienen van het algemeen belang, van het afschuiven van verantwoordelijkheid naar het toe-eigenen van dat waar men als vrij en weldenkend en voelend mens recht op heeft: een leven naar eigen inzicht, rekening houdend met de wensen van anderen. Dit is al met al een lang en boeiend proces vol spannende uitdagingen. Het is niet voor niks de WEG van het HART, een weg die we met vallen en opstaan zullen afleggen. Waarheen? Richting een zorgeloos bestaan in vrijheid en gelijkwaardigheid. Doe je mee?

David Goedhart
Initiatiefnemer Partij van de Liefde